Son dönemde eğitim kurumları ve şirketler arasında popülerliği artan Online sınavlar, eğitimde dijital dönüşümün bir yansıması olarak karşımıza çıkıyor. Online sınavlar, geleneksel sınavların sınırlarını aşarak ölçme ve değerlendirme deneyimini dijital dünyaya taşımakla kalmıyor aynı zamanda kurumların yetenek havuzlarını coğrafi sınırlardan bağımsızlaştırıyor.
Bu yazıda, Online sınavları, yükselişini, getirdiği yenilikleri ve gelecekteki potansiyel etkilerini ele alacağız.
Online Sınav Nedir?
Öğretim teknolojilerinin hızla geliştiği günümüzde COVID-19 pandemisinin de etkileri ile eğitimde teknoloji kullanımı son yıllarda artış göstermiştir. Eğitim kurumları ve şirketlerde verilen yüzyüze veya online eğitimler beraberinde öğrenenlerin ne düzeyde öğrendiklerini değerlendirme gereksinimini de ortaya çıkarmıştır. Kurumlarda birçok ölçme ve değerlendirme yöntemleri kullanılmakla birlikte günümüzde finansal, etkinlik ve esneklik açısından yaygın olarak Online sınavlar kullanılmaktadır.
Online sınavlar, bilgisayar, tablet, telefon gibi cihazlar aracılığıyla öğrenenlerin internet üzerinden senkron veya asenkron olarak katılım sağlayabildiği bir sınav türüdür. Geleneksel sınavların zaman ve mekân kısıtlamaları ve sınırlı geribildirim kapasitesini ortadan kaldırarak, öğrenenlere veya adaylara, online sınav platformlarının sunduğu öğrenme hedefi, soru zorluğu, konu, yetkinlik vb. soru metrikleri ile kişiselleştirilmiş otomatik geribildirimler verme olanağı ortaya çıkmıştır.
- Eğitim kurumlarında uzaktan eğitim programlarının yaygınlaşmasıyla birlikte öğrencilerin ilerlemesini izlemek, bilgiyi ölçmek ve öğrenme çıktılarını değerlendirmek için kullanılan Online sınavlar, öğretmenlere ve eğitim kurumlarına değerli veriler sunar.
- Şirketlerde ise, atama yükseltme süreçlerinde liyakatı belirlemek, personelin yeteneklerini ölçmek, birimin veya kişinin eğitim ihtiyaçlarını belirlemek ve işe alım sürecini optimize etmek için kullanılır. Bu yönlerden bakıldığında şirketler için etkin bir insan kaynağı değerlendirme aracı olarak ön plana çıkmaktadır.
Neden Öğrenme Yönetim Sistemleri Önemli Sınavlar için Yetersizdir?
Öğrenme yönetim sistemleri (moodle vb.) ana misyonu öğrenme süreçlerini dijitalize etmek ve zamandan mekandan bağımsız zenginleştirilmiş bir öğrenme deneyimi sunmaktır. Öğretme ve öğrenme için bir çok dijital etkinliği ve kaynak sunma olanağını bünyelerinde barındırsalarda, içlerinde genellikle sınav güvenliğini öncelemeyen Quiz türü değerlendirme etkinlikleri bulunmaktadır. Bu platformlarda yapılan sınavlarda sorulara ilişkin niteliksel ilişkilendirmeler ya çok az ya da hiç yapılamadığı için öğrenenlere sadece puan sonuçları verilmekte ve eksik oldukları alanlarla ilgili geribildirim verilememektedir. Bu da ölçme değerlendirmenin altın değerindeki çıktısının üretilememesine neden olmaktadır. Zira bir sınavın bilgi/beceriyi ölçme kadar aday için eksikliklerini öğretme potansiyeli de vardır.
Ayrıca özellikle pandemi döneminde bu platformlardan gerçekleştirilen summatif (karar verici) sınavların (okul sınavları, şirketlerin aday değerlendirme veya yükselme sınavları vb.) kopyaya son derece açık oldukları, yüksek katılımlı sınavlar için altyapılarının uygun olmadığı görülmüştür. Adayın yüzünün tanınmadığı, sınav boyu cihazının gözetim altında tutulmadığı ve sınav ortamının denetlenemediği sınavlar için bu platformların online sınava yönelik algıyı da bozduğu ve “güvenli değildir” görüşünün yayıldığı görülmektedir. Ama aslında yapılan şeyin, son derece komplike ve kendi dinamikleri olan ayrı bir yazılım türü ile uygulanmaya ihtiyaç duyulan online sınavların, bu amaca yönelik geliştirilmeyen sistemlerle yapılmaya çalışması ve sonucun “-mış gibi yapmak” olmasıdır.
Online Sınavların Avantajları
Zenginleştirilmiş Sınav Deneyimi: Online sınavlar, geleneksel sınavların aksine adaylara multimedya destekli kararlı, hızlı ve esnek sınav ortamları sunar. Examod’un Online sınavları, içerdiği bu özellikler ile birlikte kullanıcı dostu ve kuruma özgü kesintisiz bir sınav deneyimi sunmaktadır. Adaylar, sınav sırasında sorular arasında gezinebilir, multimedya içeren soruları pekiştirebilir ve geleneksel sınavlardaki gibi seçenek eleyerek doğru olana yani sınava odaklanabilir.
Ölçme ve Değerlendirme: Online sınavların ölçme ve değerlendirme süreçleri uygulanabilirliğindeki avantajları kadar eğitim kurumları, şirketler ve adaylar için önem arz etmektedir. Adayların ve sınavın görselleştirilmiş analiz ve raporları, ölçme ve değerlendirme sürecinin bir çıkıtısı olmakla birlikte bu kapsamlı çıktılar öğrenme düzeyleri, adayın güçlü ve zayıf yönleri, genel sınav sonuçları gibi nicel ve nitel verileri içermektedir.
Examod’un ölçme ve değerlendirme süreci, eğitim kurumları ve şirketlere alt grup ve üst grup istatistiklerinin yer aldığı, kapsamlı soru ve sınav analizlerinin yanı sıra her metriği görselleştiren iç görülü sınav ve aday sonuçları oluşturur. Ayrıca, sınav sorularının standart sapma, test varyansı, Cronbach Alfa güvenilirlik katsayısı ve ayırt edicilik analizlerini de sunmaktadır. Nitelikli bir ölçme ve değerlendirme süreci her ne kadar istatistiklerin geçerlik ve güvenirliğini kapsasa da “Geliştirilmesi Gereken Noktalara Odaklanmak” yani bu istatistikleri görselleştirmek de bir o kadar önem arz etmektedir. Bu amaç doğrultusunda Examod olarak, ders, konu, öğrenme hedefi, soru özelliklerini (veya kuruma özgü etiketler ile) aday bazlı raporlar oluşturuyorabiliyor. Ayrıca ders/birim bazlı olarak yapılan tüm ölçümleri konu, öğrenme hedefi, zorluk vb. Alt niteliklere göre analiz olanağı sunarak, derslerle ilgili öğretme hedefleri ne kadar yakalanabilmiş sunabiliyoruz. Examod ile kurumların öğretme hedeflerine, öğrenen/adayların da öğrenme hedeflerine ulaşmasıda yollarını aydınlatıyoruz!
Tüm bunları nasıl yaptığımız hakkında daha fazla bilgi edinmek ister misiniz?
Soru Bankası ve Soru Türleri: Soru bankaları aracılığıyla çoktan seçmeli, çok doğrulu, doğru-yanlış, boşluk doldurma, açık uçlu ve kısa yanıtlı gibi farklı soru türlerinin kullanılarak Online sınavlar oluşturulabilir. Soru bankaları ve soru türleri farklı öğrenme düzeyi ve becerilerin ölçülmesine olanak tanıyarak eğitim kurumları ve şirketlere esneklik sağlar. Examod’un gelişmiş soru bankası yazılımı, tüm bu özelliklerin yanı sıra soruların öğrenme hedefleri ile ilişkilendirilmesi ve Bloom Taksonomisi, öğrenme düzeyi, soru güçlüğü gibi çeşitli soru özelliklerinin eklenebilmesine olanak tanır. Ayrıca soru ve seçeneklere resim eklenebilen, video, ses gibi multimedya destekli, farklı soru türleri oluşturulmasını destekler. Examod soru bankasında yer alan sorular, kendi içerisinde barındırmış olduğu Performans sekmesi ile sorunun kullanıldığı sınavların gelişmiş analizleri, ortalama yanıt süresi, zorluk ve ayırt edicilik gibi istatistikleri incelenebilir.
Online Sınav Güvenliği
Online sınav kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte çeşitli zorluklar ortaya çıkmaktadır. Sınavların başarıyla uygulanması için bu konuların dikkatle ele alınması gerekiyor: Güvenlik, akademik dürüstlük, geçerlik ve güvenirlik, teknik sorunlar ve erişim. Eğitim kurumları ve şirketlerin dijital dönüşüm sürecinin dikkatle planlanması, kurumların ihtiyaçlarının ve amaçlarının uzmanlarca belirlenmesi işte bu noktada önem arz etmektedir. Examod, gözetimli ve yapay zeka destekli Online sınavları ile birlikte ölçme sürecinin kilit taşını oluşturan Online sınav güvenliğini eğitim kurumları, şirketler ve adaylara sağlıyor.
Examod ile gerçekleştirilen Online sınavlarda aday ve oturum güvenliğini sağlayın!
- Sınav öncesinde yapay zeka destekli yüz tanıma
- Özelleştirilebilir gözetim türleri (Kaydet ve İncele, Kilitle ve İncele)
- Sınav süresince adayın video ve ekran kaydının alınması
- Adayın cihaz ve tarayıcı kontrolleri (Ekran yakalama, Tam ekran zorunlu vb.)
*Adayların sınav sırasında gerçekleştirdikleri ihlaller, süreleri, video ve ekran kayıtları aday gözetim raporu olarak sunulur.
Online Sınav Nasıl Oluşturulur?
Online sınavlar öğrencilere daha zaman ve mekândan bağımsız bir deneyim sunarken aynı zamanda eğitimciler ve uygulayıcılar için de değerli bir araç haline gelmiştir. Online sınav oluşturmak için içerisinde soru bankası ve Online sınav desteği olan bir platform kullanımı gerekmektedir. Eğitim kurumları veya şirketlerin kullanmış oldukları öğrenme yönetim sistemleri (learning management systems) bu altyapıyı destekliyorsa aşağıdaki adımlar takip edilerek Online bir sınav oluşturulabilir.
- Soru bankasını hazırlama: Sınavın gerçekleştirilebilmesi için hedef ve kazanımlara uygun aynı veya farklı türde soruların yer aldığı bir soru bankası hazırlanmalıdır. Ölçmenin gerçekleştirileceği konuda belirtke tabloları oluşturularak kazanımlar belirlenmelidir. Examod Belirtke Tabloları
- Sınav kurulum ve değerlendirme ayarları: Soru bankasının hazırlanması kadar sınav kurulum ve değerlendirme ayarları da önem arz etmektedir. Bu noktada, sınav başlangıç ve bitiş sürelerinin belirlenmesi, sınav güvenliğinin sağlanması, değerlendirme yöntemleri ile duyuru seçeneklerinin belirlenmesi ve soru bankası aracılığıyla soru seçiminin gerçekleştirilerek adaylara duyurulması gerekmektedir.
- Sınav sonrası değerlendirme ve duyuru: Sınav tamamlandıktan sonra kurulum aşamasında tanımlanan değerlendirme ve duyuru seçenekleri ile aday sınav sonuçları duyurulur.
Akademisyen perspektifini, kullanıcı deneyimi ile harmanlayan Examod: Dijital Sınav ve Değerlendirme Platformu, eğitim kurumları ve şirketlerin Online sınav kurulumunu, uygulanmasını ve sonuçların görselleştirilmesini bugünün gerekliliklerinde kesintisiz ve kararlı bir şekilde sunmaktadır. Examod’da öğrenme hedefi, soru özellikleri ve anahtar kelimeler ile ilişkilendirdiğiniz sorulardan soru bankaları oluşturmak her ne kadar kolaysa; Online sınavların oluşturulması da bir o kadar kullanıcı dostu ve güvenli! Sağlamış olduğu güvenli sınav deneyiminin yanı sıra, belirtke tabloları ile gelişmiş sınav kurulum seçeneklerini kullanarak Online sınavlar kurabilirsiniz. “Akıllı, Güvenli, Sürdürülebilir” şirket felsefesini benimseyen Examod ile sınavınızı güvenli bir şekilde gerçekleştirmek bir tık uzağınızda!
Examod Yolculuğunuza Başlayalım!
Yolculuğunuza başlamak için bir form ile bize ulaşmanız yeterli!
- Toplantı
- Examod Deneyimi
- El Sıkışma
- İlk Katılım ve Kullanım
Sıkça Sorulan Sorular
Online sınavlar, internet üzerinden yapılan ve öğrencilerin bilgi, yetenek veya becerilerini ölçmeyi amaçlayan sınavlardır. Geleneksel sınavlardan farklı olarak, online sınavlar genellikle bilgisayar veya mobil cihazlar aracılığıyla gerçekleştirilir. Daha fazla bilgi için Online sınav nedir?
Online sınavlar geleneksel sınavların aksine multimedya destekli yapılandırmacı soru türlerini destekler. Online sınavlarda, çoktan seçmeli, doğru/yanlış, boşluk doldurma, açık uçlu, kısa yanıtlı, çok doğrulu gibi farklı soru türleri ile karşılaşabilirsiniz.
Online sınavlara hazırlanmak için öncelikle sınavın kapsamını ve içeriğini anlamak önemlidir. Konuları tekrar etmek, pratik testler çözmek ve sınav koşullarında kendinizi denemek faydalı olacaktır. Bu aşamada TurinQ YZ Sınav ve Soru Oluşturucu gibi yapay zeka destekli yazılımlar aracılığıyla ders notları, ders videoları, ses kayıtları veya internet kaynaklarından sınav öncesinde kendinize sorular oluşturarak sınava ve soru türlerine hazırlık yapabilirsiniz. Ayrıca, sınavın teknik gereksinimlerini karşılamak için bilgisayar veya mobil cihazınızı test etmeyi unutmayın.
- İnternet bağlantınızı kontrol edin.
- Sınav öncesinde katılım sağlayacağınız cihazı (kamera, mikrofon) kontrol edin.
- Sınav sırasında dikkat dağıtıcı unsurlardan kaçının.
- Sınav süresince zamanı etkili bir şekilde yönetmeye çalışın.
Online sınavlar eğer öğrenme yönetim sistemlerinden gerçekleştiriliyorsa ve ek bir gözetim yazılımına bağlanmamışsa, kopya çekmek son derece kolaydır. Bu tür sınavlarda farklı adaylar bile sınavları gerçekleştirebilmekte ve ölçme değerlendirme için harcanan emeğin tümünü çöpe dönüştürmektedir.
Online sınavlarda hile önlemek için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler arasında online sınavın gerçekleştirildiği platformun adayın cihazı üzerindeki kontrolleri ve kısıtlamaları yer alır. Kısıtlı gözetime izin veren bu yöntemlere ek olarak harici çevrimiçi gözetim yazılımları/eklentileri de sınavın türüne göre tercih edilmektedir. Bu kontroller ile birlikte adayın sınav süresince gerçekleştirdiği video, ses, ekran kaydı, yüz tanımlama, tarayıcı kontrolleri gibi çeşitli ihlaller raporlanır ve sınav sorumlusuna iletilir. Examod, online sınav güvenliği için kendi içerisinde barındırdığı gözetim kurallarına ek olarak geliştirmiş olduğu Examod Proctoring Eklentisi aracılığıyla eğitim kurumları ve şirketlere güvenli sınav ortamı hizmetini sunmaktadır.